Panasonic Lumix S1R

Panasonic heeft met de Lumix S1 en S1R de markt van full-frame spiegelloze systeemcamera’s betreden. Met een CMOS-beeldsensor van maar liefst 47,3 miljoen pixels is de S1R het nieuwe topmodel van Panasonic. De Lumix S1R wordt aangedreven door een nieuwe Venus Engine en is uitgerust met een heldere elektronische zoeker met een OLED-scherm van maar liefst 5,76 miljoen pixels, een kantelbaar 3,2 inch aanraakgevoelig LCD- scherm en een status LCD-schermpje met achtergrondverlichting. Wij probeerden de Lumix S1R met het 24-105mm zoomobjectief uit.

De Panasonic Lumix S1R is gebouwd rond de L-vatting (van Leica en nu ook Panasonic en Sigma) en een full-frame CMOS-beeldsensor (36x24mm) met 47,3 miljoen pixels. Dankzij de afwezigheid van een low pass-filter worden ook de fijnste texturen nauwkeurig vastgelegd. Door toepassing van nieuwe asferische microlenzen boven elke pixel neemt de sensor meer licht op en is er ook bij hoge ISO-waarden sprake van relatief weinig ruis. Het ISO-bereik van de S1R loopt van 100 tot ISO 25.600 (uitgebreid: 51.200), wat ideaal is voor het maken van opnames bij weinig omgevingslicht. Als de situatie om een hogere resolutie vraagt dan 47,3 miljoen pixels, dan kunnen fotografen met behulp van de zogeheten Hoge Resolutie Modus beelden met een resolutie van maar liefst 187 miljoen pixels vastleggen. Deze functie combineert informatie vastgelegd tijdens het maken van acht opnames waarbij het in de camera ingebouwde stabilisatiesysteem de sensorpositie steeds een halve pixel verplaatst. Het resultaat is een RAW-bestand van 16.736 x 11.168 pixels boordevol informatie.

Degelijk

De body van de S1R heeft een gegoten voor- en achterkant van een magnesiumlegering, en ook zijn alle naden en knoppen geseald. De camera is bestand tegen stof en spatwater en werkt bij temperaturen tot -10°C. De sluiterunit is ontworpen om bestand te zijn tegen 400.000 keer ontspannen. Bovendien zijn mechanisch aangedreven belichtingstijden van maar liefst 1/8000 sec mogelijk (bij de aanwezige elektronische sluiter is dit zelfs 1/16.000 sec), zodat snel bewegende onderwerpen kunnen worden vastgelegd zelfs als er in fel zonlicht met lichtsterke lenzen met een open diafragma wordt gewerkt. De bedieningsknoppen zijn op basis van ergonomisch onderzoek geplaatst, zodat de fotograaf zich volledig kan concentreren op het maken van opnames. De toepassing van een joystick die in acht richtingen (waaronder diagonaal) kan worden bewogen en een verfijnde gebruikersinterface dragen bij aan een snelle bediening. Een vergrendelingsknop voorkomt ongewilde bediening en de gebruiker kan zelf kiezen welke functies hij wil vergrendelen.

Stabilisatiesysteem

Het in de body ingebouwde 5-assige Body Image Stabiliser systeem compenseert het effect van cameratrillingen, zodat een langzamere sluitertijd tot 5,5 stops mogelijk is. Gecombineerd met de 2-assige Optical Image Stabiliser in de lenzen, verhoogt het Dual I.S. 2-systeem het compensatieniveau tot 6 stops. Op die manier worden de effecten van een groot aantal verschillende camerabewegingen bij het maken van foto- en video-opnames geëlimineerd. Geavanceerde technologie combineert de door de gyrosensor waargenomen trillingen met informatie afkomstig van de CMOS-beeldsensor en van een versnellingsmetersensor. Om fotografen te helpen de oorzaak van cameratrillingen te achterhalen, is de camera uitgerust met een I.S. Status Scope, die trillingen grafisch weergeeft.

Scherpstelling

Door contrastdetectie en de unieke DFD-technologie van Panasonic te combineren met een ultrasnelle beeldverwerking is een snel scherpstelsysteem mogelijk gemaakt. De Venus Engine, CMOS-beeldsensor en de nieuwe Lumix S-lenzen communiceren met een snelheid tot 480 bps, waardoor het systeem binnen 0,08 seconden reageert. De autofocus werkt zelfs bij -6 EV. De Advanced Artificial Intelligence Technology, die mensen, katten, honden en vogels detecteert, zorgt voor een nog betere scherpstelling en AF tracking. Door vast te stellen wat het onderwerp is, helpt dit het systeem om op de bewegingspatronen te anticiperen en kan de autofocus het onderwerp beter volgen, zelfs als het zich met de rug naar de camera bevindt. Gezicht-, oog- en pupildetectie zorgen ervoor dat er goed wordt scherp gesteld bij portretten. Bij snel bewegende onderwerpen kan de S1R opnames maken bij 9 bps in AFS of 6 bps met continue autofocus. Met de modus 6K Photo kunnen bij 30 bps burstopnames worden vastgelegd als JPEG-bestanden van 18 megapixels. 4K Photo biedt de mogelijkheid om een reeks foto’s te maken bij 30 of 60 bps met een resolutie van 8 megapixels.

Zoeker

De elektronische zoeker biedt fotografen een hoge helderheid via een OLED-scherm met 5,76 miljoen pixels. De Real View Finder ververst met een snelheid tot 120 bps en heeft een vertraging van slechts 0,005 seconden. Hierdoor worden bewegingen soepel en realistisch weergegeven tijdens het volgen van bewegende onderwerpen. In combinatie met een contrastratio van 10.000:1 zorgt de schermresolutie voor een zeer helder en gedetailleerd beeld. De vergrotingsfactor van de zoeker kan worden ingesteld op 0,78x, 0,74x of 0,7x al naar gelang de voorkeur van de fotograaf. Het 3,2-inch touchscreen van de camera heeft een resolutie van 2,1 miljoen pixels en kan over drie assen worden gekanteld. Hierdoor kan het scherm worden uitgeklapt en in liggend en staand formaat vanuit een lage en hoge hoek worden bekeken. Night Mode, Live View Boost en verlichte knoppen zijn handig voor gebruikers die in donkere omstandigheden werken. Bovenop de camera bevindt zich een het status LCD-schermpje met achtergrondverlichting, waarop de fotograaf in één oogopslag belangrijke instellingen kan controleren.

Video

Hoewel de S1R voornamelijk is ontwikkeld voor het maken van hoge resolutie foto’s, kan deze camera ook video-opnames maken in 4K-resolutie (tot 60/50p). Met High Speed Video is 2x slow motion mogelijk bij 60 bps in 4K, en tot 6x slow motion in Full HD met framesnelheden tot 180 bps. Het signaal kan in de camera worden vastgelegd op SD- of XQD-geheugenkaarten of extern via de HDMI Type A-poort. De line-input wordt ondersteund door een microfoonaansluiting van 3,5mm en geluid kan worden gemonitord via een koptelefoonaansluiting van 3,5mm. Geavanceerde geluidskwaliteit kan worden bereikt door de DMW-XLR1 microfoonadapter in de flitsschoen te plaatsen en te gebruiken met professionele microfoons en XLR-invoerbronnen.

Creatieve controle

De vele opties in de camera bieden de fotograaf veel flexibiliteit in de manier waarop de JPEG-bestanden worden opgeslagen. Elke fotostijl kan worden aangepast en er kunnen nieuwe stijlen worden aangemaakt en opgeslagen. De Flat Modus produceert JPEG-bestanden met een vlak contrast en vlakke verzadiging als flexibel uitgangspunt voor nabewerking. Nieuw is de HLG Photo Mode (Hybrid Log Gamma) voor levendige HDR-foto’s. De beelden behouden extreem veel details in hoge lichten en zijn geschikt om via een HDMI-kabel weer te geven op de nieuwste HLG-compatibele 4K TV van Panasonic of op andere HLG-compatibele apparaten. Opnames die worden gemaakt in de HLG-modi kunnen worden opgeslagen als HSP-bestand in een resolutie van 8.000 pixels, maar ook in JPEG en RAW. Als er portretfoto’s worden gemaakt, zorgt de nieuwe AWB voor een aantrekkelijke gematigde roodtint. De nieuwe Highlight Weighted Light Metering Mode geeft prioriteit aan het behoud van details in de lichtste delen van het beeld. Nieuwe panoramische beeldverhoudingen zorgen voor extra creatieve mogelijkheden; de breedbeeldformaten 65:24 Film Panorama en 2:1 bieden interessante afmetingen op het moment dat de opname wordt gemaakt.

Connectiviteit

De S1R is compatibel met de Lumix Tether-software waarmee de camera op afstand kan worden bediend via een USB-kabel vanaf een pc. Ook is live streaming mogelijk en kunnen foto’s worden overgezet naar de pc terwijl ze worden vastgelegd. Lumix Sync is een nieuwe smartphone-app voor iOS- en Android-apparaten waarmee de camera op afstand kan worden bediend en foto’s kunnen worden overgezet van de camera naar een telefoon of tablet. Compatibiliteit met Bluetooth 4.2 maakt een constante verbinding mogelijk met een smartphone of tablet bij minimaal stroomverbruik. Ook kunnen camera-instellingen worden gedeeld tussen meerdere S1R-body’s. WiFi 5 GHz (IEEE802.11ac) in aanvulling op 2,4 GHz (IEEE802.11b/g/n) biedt een veiligere en snellere verbinding met smartphones of tablets voor het bedienen op afstand en overzetten van foto’s en video’s.

Praktijk

De body van de Panasonic Lumix S1R voelt uiterst degelijk aan. Dit merkt men zodra men de camera ter hand neemt. Wij hebben de camera getest in combinatie met het nieuwe 24-105mm F4 zoomobjectief. Deze combinatie weegt 1,7 kg en dat is – zeker voor een moderne systeemcamera – eigenlijk wel pittig. Een royale uitstulping aan de rechterkant zorgt voor een goede handligging en de bedieningsknoppen zijn over het algemeen goed gepositioneerd. We zien bovenop de body de ontspanknop met direct daarachter bedieningsknoppen voor de witbalans, ISO-waarde en belichtingscompensatie. Deze bedient men in combinatie met het achterste draaiwiel. De aan/uit-schakelaar zit rechts van het kleine LCD-scherm en links zit de functiekiezer met daaronder de drivemodus. Aan de achterzijde vinden we onder andere de afspeelknop, videoknop, AF-modeknop, Q-knop, Display-knop, joystick en een draaiwiel met een Menu/Set-knop in het midden. De positionering van de Aan/Uit-knop is even wennen, maar voor de rest leverde de bediening geen problemen op. Aan een aantal knoppen (Fn) kan men zelf eventueel een andere functie toekennen. Schakelen tussen de diverse scherpstelmodes gaat via de drukknop en schakelaartje bij de duim en een belichtingscompensatie kan via de desbetreffende knop en het draaiwiel achterop de body worden toegepast. Al met al is de bediening van de S1R redelijk intuïtief en kwamen we niet voor verrassingen te staan.

Hoge resolutie modus

De Hoge resolutie modus gebruiken is vrij eenvoudig. Zet de camera op een stevig statief en selecteer in het menu Afbeeldingskwaliteit 1 de optie Hoge resolutie modus. In het bijbehorende menu kan men er voor kiezen om tevens een normale foto in 47-megapixels te maken, de gewenste sluitervertraging (1/8 tot en met 30 sec) en de gewenste verwerking van eventuele bewegingsonscherpte (Mode 1 en 2). Mode 1 geeft prioriteit aan de hoge resolutie met als gevolg dat bewegingen (bijvoorbeeld van bladeren) enige wazigheid tot gevolg heeft. Mode 2 is bedoeld om kleine bewegingen te compenseren, maar dit gaat wel ten koste van de beeldkwaliteit. In de praktijk is Mode 1 het beste geschikt voor in de studio en Mode 2 voor buitenopnamen. Na het instellen selecteert men Start en kan men de ontspanner indrukken en de opname maken. Er worden vervolgens snel 8 opnamen achter elkaar gemaakt en op het LCD-scherm verschijnt de melding Creëer Hoge Resolutie beeld. Daarna verschijnt het resultaat op het LCD-scherm. Met behulp van het achterste draaiwiel kan men in drie stappen (2, 4, 8x) inzomen om de scherpte te boordelen. Men kan dus ter plekke het resultaat beoordelen. Het 187-megapixel beeld wordt bewaard in CR2-formaat. Door op de Q-knop te drukken beëindigt men de Hoge resolutie modus en kan men verder gewoon fotograferen. Al met al is deze modus ideaal voor bijvoorbeeld interieur-, architectuur- en landschapsopnamen.

Beeldkwaliteit

De Panasonic Lumix S1R heeft een 47,3-megapixel CMOS-beeldsensor, waarvan er normaliter effectief 46,7 miljoen pixels worden gebruikt. Dat resulteert in beelden met een maximale resolutie van 8368 x 5584 (L) pixels. Er kan ook gekozen worden voor lagere resoluties, te weten 5952 x 3968 (M) en 4272 x 2848 (S) pixels, evenals diverse 3:2, 4:3, 16:9, 2:1 en 1:1 beeldformaten. De camera slaat de gemaakte beelden op in JPEG, RAW of JPEG+RAW. Voor wat betreft JPEG-compressie kan men kiezen uit de standen Standaard en Fijn. De beelden worden opgeslagen in JPEG-, RAW- en JPEG+RAW-formaat op een Secure Digital-geheugenkaart. Voor wat betreft kleurruimte ondersteunt de Lumix S1R de kleurruimten sRGB en Adobe RGB. Verder kan er gekozen worden uit de kleurweergaven Standaard, Levendig, Natuurlijk, Geleidelijk, Landschap, Portret, Zwart-wit, L.Zwart-Wit, L.Zwart-wit D, Cinelike, Cinelike video, Als709 en My Photo style 1-4. Via de laatstgenoemde optie kan men zelf vier verschillende kleurstanden aanmaken, opslaan en hergebruiken.

Kleurstanden

Zoals altijd hebben we de verschillen gemeten tussen de diverse kleurstanden: de kleurstand Standaard is al redelijk verzadigd, terwijl de stand Levendig fiks verzadigd is. De stand Natuurlijk is nog altijd licht verzadigd en de standen Landschap en Portret zijn weer aan de verzadigde kant. In de stand Landschap ligt het accent op blauw en groen en de stand Portret is geoptimaliseerd voor huidtinten. Elke kleurweergave kan overigens voor wat betreft contrast, markeren, schaduw, verzadiging, tint, scherpte en ruisreductie (+/-5) aan de eigen smaak aan worden gepast.

Beelduis

Bij ISO-waarden van 100 tot en met 3200 is de opnamekwaliteit zeer goed. Daarboven neemt de hoeveelheid ruis weliswaar toe, maar beelden gemaakt op de stand ISO 6400 zijn – zeker als men in RAW fotografeert – na gebruik van een ruisonderdrukkingsprogramma nog altijd zeer goed bruikbaar. De automatische witbalansfunctie deed zijn werk goed. Onze moeilijke testopstelling leverde geen problemen op. Wij hebben onze JPEG-testopnamen gemaakt in de hoogste resolutie met compressiestand Fijn. Voor wat betreft kleurruimte hebben we gebruik gemaakt van sRGB. Daarnaast hebben we veelal de kleurstanden Standaard en Levendig gebruikt. Bekijk de testbeelden en oordeel zelf. Klik op een beeld om door de beelden te bladeren.

Testbeelden

Conclusie

De Panasonic Lumix S1R is een uiterst degelijk gebouwde 47-megapixel full-frame systeemcamera. Bijzonder zijn het geavanceerde stabilisatiesysteem, de hi-res elektronische zoeker, de Hoge Resolutie modus (met in-camera!) beeldverwerking en de diverse connectiviteitsmogelijkheden. Al met al is een veelzijdige systeemcamera, die mede dankzij het ontbreken van een low-pass filter scherpe RAW- en JPEG-beelden levert. Minpuntjes zijn de niet altijd accurate autofocus, de batterijgebruiksduur en de twee verschillende geheugenkaart-slots. Het prijskaartje is ook fiks: de Panasonic Lumix S1R heeft een adviesprijs van € 3.699,- voor alleen de body en € 4.599,- voor een body met 24-105 mm zoomlens. Wie echter op zoek is naar een degelijke systeemcamera met een hoge resolutie beeldsensor kunnen we de Lumix S1R zeker aanbevelen!

Kijk voor meer informatie op www.panasonic.nl.